کرمِ کتاب

هر جامعه ای کرمهای خود را دارد و میسازد، آفتاب سعادت از مشرق جامعه ای طلوع میکند که کرمهای کتاب شبتابش بسیار باشند و بسیارتر شوند. کرمهای کتاب از پیله های جامعه فرصت پروانه شدن میسازند...

کارل اشپتس وِگ (Carl Spitzweg) (1885-1808) نقاش آلمانی در سال 1852 اثری خلق کرد که نه تنها الگوی طرح برخی از نقاشان در دوره های بعد از خود، همچون نورمن راکول امریکایی گردید، که به نوعی پویش فکری و انگیزه¬ی مطالعاتی نیز دامن زد. این اثر که مشهورترین اثر کارل اشپتس_وگ است، کرمِ کتاب (به آلمانی: Der Bücherwurm) نام دارد.
75 سال بعد، در سال 1926 نورمن راکوِل (Norman Rockwell) (1987-1894) با تأسی به اشپتس¬وِگ و تأثیر از نقاشیِ کرمِ کتاب وی اثر خود را با نام (The Bookworm) متناسب با زمینه و زمانه اش خلق کرد.
طبیعتا بین کار اشپتس¬وِگ و راکوِل تفاوت های بسیاری وجود دارد (جدای از تکنیک و سبک) اما در میان آن دو شباهت هایی وجود دارد که آنها را قابل مقایسه می¬کند. شباهت آنها در شکل و عنوانشان است. هردو محو مطالعه کتابی هستند زیر بازوان-شان کتاب جا داده اند.
کرمِ کتاب آلمانی درون کتابخانه شخصی روی چهارپایه مقابل کتابها ایستاده و مشغول مطالعه ی تورقی ه کتابهاست. کرم کتاب اشپیتس¬وِگ با نوع پوشش و لباسی که به تن دارد یک شهرنشین آلمانی است به نقلِ سامویل کوهن*؛ بسیار با وجوه بورژوایی کارهای اشپتس¬وِگ متناسب است جزییاتی؛ مثل دستمالی که از پشت کت فراک وی بیرون زده و به او جلوه ی انسانی تری داده است.
کرمِ کتاب امریکایی بیرون از خانه خود و مقابل یک حراجی کتاب ایستاده است با سر وضعی کاملا آشفته و فارغ؛ کفشهای لنگه به لنگه، پالتویی که دکمه هایش جابه جا بسته شده اند. چتری که بی دقت زیر بازو گذاشته شده و بین کتابها
کرمِ کتاب اشپتس¬وِگ مشغول خواندن کتابهایی با موضوع متافیزیک است. این را نوشته بالای فقسه ها به ما می¬گوید. شاید بی راه نباشد که این موضوع را با زمانه نقاش ربط داد که در سالهایی می¬زیسته که غولهای [کرم ِکتاب] فلسفه ی جهانِ عصر روشنگری در آلمان ظهور کرده و نام بردار شده بودند؛ ایمانویل کانت (1804-1724)، گیورگ ویلهلم فریدریش هگل (1831-1770)، آرتور شوپنهاور (1860-1788) و همچنین مقارن با دوره ای که فریدریش ویلهلم نیچه (1900-1844) به گمنامی در آن می-زیست.
کرمِ کتاب راکوِل در دوره ای خلق شده که کشور امریکا در حال رفتن به کام یک بحران اقتصادی بزرگ در سال 1929قرار داشت. از طرفی راکوِل تمایل به خلق آثار مردم پسند داشت و برای مجلات نیز نقاشی می¬کرد.
برعکس کرم کتاب اشپتس¬وِگ که شاید اقبال رویارو شدن با وی را در کتابخانه اش نداشته باشیم اما اگر گذرمان به کتاب-فروشی ها، حراجی های کتاب و کهنه کتاب فروشهای کشورمان بیفتد بخت روبرو شدن با نوعی از کرمِ کتاب راکوِل را می توانیم داشته باشیم.
این کرم کتاب ها هرکدام برخاسته از جامعه منحصر به خود است.
هر جامعه ای کرم های خود دارد؛ کرم خود را می سازد و کرم خود را می ریزد، آفتاب سعادت از مشرق جامعه ای طلوع می-کند که کرمهای کتابش، کرمهای کتاب شبتابش بسیار باشند و بسیار تر شوند.
برای کرم های کتاب، پیله های جامعه فرصت پروانه شدند...

یک کرمِ کتاب

*Dr samuel koehne (2013) .The Bookworme: Rockwell s Tribute to carl spitzweg.

منبع: کانال تلگرامی kermeketab@ 

https://t.me/joinchat/AAAAAFAs0AxBSgK24PTHBQ

بهشت نیاز...